تعریف
خال ها نوع شایعی از تومورهای پوستی هستند. اغلب آنها به صورت لکه های قهوه ای تیره کوچک هستند و به دلیل تجمع و خوشه ای شدن سلول های رنگدانه ایجاد می شوند. به طور کلی خال ها در طول دوران کودکی و نوجوانی ظاهر می شوند. اکثر افراد ۱۰ تا ۴۵ خال دارند و تقریبا به نظر می رسد همه آنها قبل از سن ۴۵ سالگی ایجاد شده اند. ممکن است برخی خال ها با افزایش سن محو و ناپدید شوند.
بیشتر خال بی ضرر هستند و ندرتا سرطانی می شوند. تحت نظر گرفتن خال ها و دیگر ضایعات رنگدانه ای، گام مهمی در کشف سرطان پوست بخصوص ملانوم بدخیم است.
علائم
خال معمولی به صورت نقطه ای قهوه ای رنگ است. اما خال ها می توانند در طیف گسترده ای از رنگ ها، اشکال و اندازه های مختلف ظاهر شوند:
رنگ و بافت. خال می تواند قهوه ای، برنزه، سیاه، قرمز، آبی یا صورتی باشد. آنها می توانند صاف، چین و چروکدار، همسطح و یا برجسته باشند. بر روی خال ها می تواند موهای در حال رشدی وجود داشته باشد.
شکل. خال ها از شکل بیضی تا گرد تنوع شکل دارند.
اندازه. قطر خال ها معمولا کمتر از ۶ میلیمتر (به اندازه پاک کن یک مداد) است. ندرتا خال ها از بدو تولد وجود دارند و می توانند خیلی بزرگتر بوده و و مناطق وسیعی از صورت، تنه و یا اندام ها را بپوشانند.
خال در هر جای بدن از جمله پوست سر ، زیر بغل، زیر ناخن ها و بین انگشتان دست ها و پاها می تواند ظاهر شود. اکثر افراد بین۱۰ تا۴۵ خال دارند. بسیاری خال ها در حدود سن ۴۰ سالگی ظاهر می شوند. رنگ خال ها با گذشت زمان ممکن است تغییر کند و خال حتی می تواند ناپدید شود. تغییرات هورمونی دوران بلوغ و حاملگی ممکن است باعث تیره تر شدن، بزرگتر شدن و افزایش تعداد خال ها گردد.
خال های غیر معمول ممکن است ملانوم باشند. برای افتراق ملانوم از خال ساده به این موارد دقت کنید:
شکل نامتقارن. دو نیمه ملانوم شبیه هم نیست.
لبه. در مورد ملانوم نامنظم و بریده بریده است.
رنگ. در ملانوم با رشد ضایعه رنگ تغییر می کند و ممکن است چندین رنگ در آن دیده شود و یا رنگی غیر معمول داشته باشد.
قطر. ملانوم ها به بیش از ۶ میلیمتر رشد می کنند.
تغییر. مول ها اندازه، شکل، رنگ و ارتفاعشان تغییر می کند، بخصوص ممکن است بخش تمامی ضایعه سیاه شود.
خال های سرطانی (بدخیم) تا حد زیادی در ظاهرشان متنوع هستند. برخی تمام مشخصه های ذکر شده در بالا را دارند. بقیه ممکن است یک یا دو ویژگی را داشته باشند.
در صورت وجود شرایط زیر در خال به پزشک مراجعه کنید:
دردناکی
خارش یا سوزش
ترشح یا خونریزی
وجود مشخصات ذکر شده در بالا
رشد مجدد پس از برداشتن
در آمدن خال جدید بعد از ۳۰ سالگی
علل
خال ها زمانی ایجاد می شوند که تعدادی از سلول هایی واقع در پوست به نام ملانوسیت به صورت خوشه و توده ای رشد می کنند. ملانوسیت ها در سراسر پوست پخش هستند و رنگدانه ای طبیعی به نام ملانین را تولید می کنند که رنگ پوست شما به خاطر وجود آن است.
عوارض
عارضه اصلی مول، ملانوم است. برخی افراد حد نسبت به حد متوسط خطر، احتمال بیشتری به سرطانی شدن و تبدیل شدن خال به ملانوم را دارند. عواملی که خطر ابتلا به ملانوم را افزایش می دهد عبارتند از:
تولد با خال های بزرگ. این نوع خال ها، خال مادرزادی نامیده می شوند. در نوزادان اینچنین خال هایی در صورتی که بزرگتر از ۵ سانتیمتر باشند، به عنوان خال بزرگ طبقه بندی می شوند. حتی یک خال بزرگ هم به ندرت سرطانی می شود و تقریبا هرگز قبل از اینکه کودک به سن بلوغ برسد بوقوع نمی پیوندد.
داشتن خال های غیر معمول. خال هایی که بزرگتر از خال های معمولی و دارای شکل نامتقارن هستند به عنوان خال غیر معمول (دیسپلاستیک) شناخته می شوند. این خال ها تمایل به ارثی بودن دارند. و اغلب مرکز قهوه ای تیره و حاشیه روشنتر و ناهموار دارند.
داشتن خال های زیاد. داشتن بیش از ۵۰ خال معمولی در بدن نشان دهنده ی افزایش خطر ملانوم است. شواهدی در دو مطالعه اخیر وجود دارد که تعداد خال های بدن پیش بینی کننده خطر ابتلا به سرطان است. در یکی از این مطالعات نشان داده شده است افرادی که ۲۰ یا بیش از ۲۰ خال بر روی بازوی خود دارند، در معرض خطر بالاتری از ابتلا به ملانوم هستند. در مطالعه دیگر ارتباط بین خال های زنان و خطر سرطان پستان نشان داده شده است.
داشتن سابقه خانوادگی ملانوم. برخی انواع خال های غیر معمول به سمت شکل ژنتیکی ملانوم می روند.
آزمایشات و تشخیص
پزشک می تواند خال ها را با معاینه چشمی تشخیص دهد. ممکن است پزشک پوست بیمار را از سر تا پا معاینه کند.
در صورتی که پزشک به سرطانی بودن یک خال مشکوک شود ممکن است گرفتن نمونه بافتی (بیوپسی) جهت انجام بررسی میکروسکوپی لازم باشد.
درمان و داروها
درمان بیشتر خال ها معمولا ضروری نیست. اگر پزشکتان به خالی مشکوک شود، ممکن است یک نمونه بافتی از آن را برای آزمایش تعیین سرطانی بودن آن بگیرد.
برداشتن خال
اگر خال سرطانی باشد، پزشک به طریقه جراحی آن را خواهد برداشت. در صورت وجود خال در داخل ریش، به دلیل ایجاد تحریک و مشکل در هنگام اصلاح ممکن است فرد تمایل به براشتن آن داشته باشد. به دلیل ریسک ضربه یا اصطکاک خال در نقاط دیگر بدن هم ممکن است افراد تمایل به بداشتن خال ها داشته باشند.
برداشتن خال زمان بسیار کمی می برد و معمولا به صورت سرپایی انجام می گردد. روش های برداشتن خال شامل موارد زیر هستند:
عمل جراحی. در این روش، پزشک پس از بی حس نمودن موضع تمام خال و حاشیه کوچکی از اطراف آن را توسط تیغی کوچک و یا بوسیله دستگاه پانچ تیز بر می دارد و سپس زخم زخم بوسیله بخیه بسته می شود.
شیوه جراحی. در این روش پس از بی حسی، خال توسط یک تیغ بریده می شود. این روش اغلب برای خال بزرگتر استفاده می شود و نیازی به بخیه ندارد.
در صورتی که پس از برداشتن خال متوجه رشد مجدد آن شدید، در اسرع وقت با پزشک خود تماس بگیرید.
پیشگیری
تدابیری را برای محافظت پوست خود از اشعه ماورا بنفش (ساتع شده توسط منابعی مانند نور خورشید و تخت های برنزه) عملی کنید. اشعه ماورا بنفش با افزایش خطر ایجاد ملانوم در ارتباط است. احتمال ایجاد خال ها در کودکانی که در برابر آفتاب محافظت نمی شوند بیشتر است.
پرهیز از نور خورشید در زمان های اوج تابش. بهتر است از تماس بیش از حد با آفتاب پرهیز شود. اگر مجبورید در ساعات اوج تابش آفتاب یعنی بین ساعات ۱۰ تا ۱۶ بیرون از منزل باشید سعی کنید از تابش نور خورشید دوری کنید.
استفاده از کرم های ضد آفتاب در طول سال. کرم های ضد آفتاب را حتی در روزهای ابری ۳۰ دقیقه قبل از خروج از منزل بر روی پوست خود استفاده کنید. از کرم ضد آفتاب وسیع الطیف با اس پی اف حداقل ۱۵ استفاده کنید. میزان کافی از کرم ضد آفتاب را هر دو ساعت و در صورت تعریق یا شنا کردن، با فواصل زمانی کمتر استفاده نمایید. آکادمی درماتولوژی امریکا کرم های گسترده طیف مقاوم در برابر آب با اس پی اف حداقل ۳۰ را توصیه می کند.
پوشاندن. عینک های آفتابی، کلاه های لبه پهن، آستین های بلند و دیگر لباس های محافظ می تواند به شما برای محفوظ ماندن از اشعه های مضر ماوراء بنفش کمک کند.
پرهیز از تخت های برزه کننده. تخت های برنزه کننده اشعه ماوراء بنفش ساتع می کنند لذا می توانند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهند.
